บทความโดย สุพัตรา

ผ้าเขียนเทียนศิลปะของชนเผ่าม้ง

เทคนิคและวิธีการทำผ้าเขียนเทียน

การเขียนเทียน เป็นศิลปะการสร้างลวดลายบนผืนผ้าเป็นเอกลักษณ์อีกแบบหนึ่งของชาวม้งที่มีการ

ทํากันในกลุ่มม้งลายเท่านั้น เป็นภูมิปัญญาและศิลปะโบราณดั้งเดิมที่เป็นมรดกตกทอดมาแต่บรรพบุรุษ

ถ่ายทอดสืบต่อกันมาจากรุ่นสู่รุ่นหลายชั่วอายุคนจนถึงปัจจุบัน ผ้าเขียนเทียนเป็นผ้าที่ชนเผ่าม้งผูกพันธ์คู่มา

กับความเป็นชนเผ่า ผู้หญิงชาวม้งลายทุกคนมีความสามารถในการวาดลวดลาย เขยนเทียนลงบนผืนผ้าที่

ตระเตรียมไว้ได้อย่างละเอียดซับซ้อน ผ่านกระบวนการจนเสร็จสิ้นเป็นผืนผ้าสําเร็จที่สวยงาม  ผ้าม้งเขียนเทียน

จึงเป็นที่รู้จักและนิยมกันอย่างแพร่หลาย สวนใหญ่นิยมนามาใช้ตัดเย็บเป็นกระโปรงผู้หญิง ในอดีตผู้หญิง

ชาวม้งจะบรรจงวาดลวดลาย เขียนเทียน แล้วนําไปย้อมสีและอัดกลีบแล้วจึงนําไปตัดเย็บ กว่าจะผ่าน

กระบวนการจนแล้วเสร็จเป็นกระโปรง 1 ตัว อาจต้องใช้เวลาในการทํายาวนานถึงเกือบ 1 ปีเพื่อให้ได้

กระโปรงที่หญิงสาวชาวม้งจะใช้สวมใสที่สวยงามที่สุด

เทคนิคการเขียนเทียน มีลักษณะคล้ายการทาผ้าบาติกที่รู้จักกันแพร่หลายในปัจจุบัน โดยใช้อุปกรณ์

แท่งเล็กๆ ทําจากไม้กับทองแดงที่เรียกว่า หลาจัง จุ่มลงบนเทียนหรือขี้ผึ้งร้อนๆ แล้วนามาวาดลวดลายบน 

ผ้าใยกัญชง หรือผ้าฝ้ายที่เตรียมไว้เมื่อเสร็จแล้วก็จะนําผ้าไปย้อมเย็นด้วยสีน้ําเงินธรรมชาติจากต้นกั้ง (หรือ

ต้นห้อมที่ให้สนี้ําเงิน) เมื่อผ้าทั้งผืนกลายเป็นสีน้ําเงินเข้มตามต้องการแล้ว จึงนําผ้าไปต้มด้วยความร้อนให้เทียน

ละลาย ก็จะได้ผ้าสีน้ําเงินมีลวดลายเขียนเทียนเป็นสีขาวกระจายสวยงามอยู่ทั่วทั้งผืน แล้วนําไปพับอัดกลีบ

เป็นกระโปรง หรืออาจนําไปปักลวดลายต่างๆ ด้วยด้ายหลากหลายสีสัน แล้วจึงนํามาสวมใส่เป็นชุดประจํา

ชนเผ่าที่งดงาม

ลวดลายบนผืนผ้า แต่ละผืนจะมีความแตกต่างกันไปตามแต่ความชํานาญของผู้วาด ลวดลายมีทั้งลาย

ดั้งเดิมที่สืบทอดต่อๆ กันมา และลวดลายทเกิดจากจิตนาการ การสร้างสรรค์ใหม่ๆ แต่กระนั้นก็ยังมีลักษณะ

ลวดลายที่สะทอนความเป็นชนเผ่าม้งให้ปรากฎอยู่บนผืนผ้าแต่ละผืน เชน่ ลายกากบาท ลายก้นหอย

 เทคนิคการเขียนเทียน ถือได้ว่ามีขั้นตอนที่ยุ่งยากและซับซ้อน และต้องใช้ทักษะฝีมือในการวาง

ลวดลาย เมื่อในปัจจุบันที่มีการเปลี่นแปลงทางเศรษฐกิจ และรสนิยมความต้องการของผู้บริโภคเชิงการค้าการ

ขาย ชาวม้งเองก็ต้องมีการปรับเปลี่ยนวิถีจากการทําผ้าเขียนลายเทียนเพื่อใช้ในกลุ่มหรือคนในครอบครัว ก็ทํา

เพื่อการค้ากันมากขึ้น โดยเฉพาะกลุ่มม้งที่อยู่ในพื้นที่ราบ หรืออยู่ในแหลงท่องเที่ยว จึงมีการพัฒนาคิดผลิต

อุปกรณ์แม่พิมพ์ปั้มลวดลายต่างๆ แทนการเขียนด้วยมือ ใช้วิธีการปั๊มลวดลายที่เกิดจากการใช้กราฟฟิค

สมัยใหม่เพื่อความรวดเร็วเพื่อตอบสนองต่อผู้ซื้อ จนในอนาคตศิลปะการเขียนเทียนอันสะท้อนถึงภูมิปัญญา

ดั้งเดิมที่เป็นมรดกตกทอดมาแต่บรรพบุรุษของชนเผ่าม้ง คงจะสูญหายไปกับยุคไฮเทคเช่นปัจจุบันนี้ก็เป็นได้

วันที่จัดกิจกรรม
16/06/2017 ถึง 16/06/2017
ช่วงเวลากิจกรรม
08:00 ถึง 17:00 น.
สิ่งอำนวยความสะดวก
หมู่บ้าน
หมู่บ้านแม่สาใหม่
ติดต่อสอบถามข้อมูลได้ที่
ศูนย์การเรียนรู้ภูมิปัญญาพื้นบ้านชนเผ่าม้งบ้านแม่สาใหม่ 51/1 หมู่ 6 ตำบลโป่งแยง อำเภอแม่ริม จังหวัดเชียงใหม่ โทร. 08-1387-7471

Hashtag โดนๆ